Wat is bewindvoering?
Onderbewindstelling van goederen is bedoeld voor mensen die door hun lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of blijvend niet in staat zijn om hun financiële belangen te behartigen. Het is niet altijd nodig om alle goederen van iemand onder bewind te stellen. Soms kan er met een bewind alleen over bepaalde goederen worden volstaan. In de aanvraag moet dan wel precies worden aangegeven om welke goederen het dan moet gaan. Zijn de goederen van iemand geheel of gedeeltelijk onder bewind gesteld, dan mag die persoon niet meer zelfstandig daarover beslissen. Hij mag bijvoorbeeld niet iets verkopen zonder toestemming van de bewindvoerder. Beslissingen moeten wel, zolang dat gaat, samen met de betrokkene worden genomen. De bewindvoerder gaat ook over het beheer van de goederen
Sinds 1-1-2014 is verkwisting of het hebben van problematische schulden een aparte grond voor onderbewindstelling geworden, de zogenaamde schuldenbewinden.
Aan wie moet het verzoek gericht worden?
Een verzoek tot onderbewindstelling moet worden gedaan bij de kantonrechter bij de rechtbank van het arrondissement waar de persoon woont voor wie de onderbewindstelling is bedoeld. Voor dit verzoek heb je geen advocaat nodig. Het verzoek kan op vrijwillige of gedwongen basis gedaan worden. Ingeval van vrijwillig bewind kan het verzoekschrift door de cliënt (vaak samen met hulpverleners of familie) ingediend worden.
Ingeval van gedwongen bewind kan het verzoek gedaan worden door het openbaar ministerie maar sinds 1-1-2014 ook door zorginstellingen. Voor schuldenbewinden kan het bewind ook worden aangevraagd door het college van Burgemeester en wethouders.
Wie kan tot bewindvoerder benoemd worden?
In principe kan iedereen die meerderjarig is en dat wil tot bewindvoerder worden benoemd. In alle gevallen geldt, dat de uitdrukkelijke voorkeur van degene voor wie de maatregel is bedoeld, moet worden gevolgd. Voor benoeming komt in eerste plaats de partner of andere familieleden van de betrokkene in aanmerking. Het nadeel van een familielid is dat er vaker onenigheden kunnen ontstaan over het beheer van het geld waardoor de familieband onder druk komt te staan. Wanneer er niet voor een familielid gekozen wordt kan men kiezen voor een professionele bewindvoerder.
De rechter beoordeelt de geschiktheid van de bewindvoerder. Direct behandelend of betrokken hulpverleners, leidinggevenden, personeelsleden en andere personen van de zorginstelling van de betrokkene mogen niet als bewindvoerder worden benoemd.
Wat gebeurt er nadat het verzoek is ingediend?
Als het verzoek door de rechtbank is ontvangen, kan de rechter een zitting bepalen waarin de mening van de betrokkenen partijen geraadpleegd zal worden Vindt de rechter dat er genoeg redenen zijn voor de maatregel dan besluit de rechter tot onderbewindstelling. In de beslissing tot onderbewindstelling vermeldt de rechter wie de bewindvoerder is en welke goederen onder het bewind vallen. De maatregel gaat in op de dag nadat de rechterlijke beslissing is verzonden.
Het bewind kan worden gepubliceerd in het nieuwe curatele- en bewindregister. Voor schuldenbewinden is publicatie verplicht, voor ‘gewone’ bewinden kan de rechter dit beslissen op verzoek van de betrokkene, van de bewindvoerder of ambtshalve. De griffie van de rechtbank verzorgt de publicatie, daar hoeft de bewindvoerder niets voor te doen.
Publicatie van het bewind betekent dat schuldeisers van de betrokkene zich doorgaans niet langer kunnen verhalen op het vermogen van de betrokkene, ook niet na afloop van het bewind. De betrokkene kan dus nog wel nieuwe schulden maken, maar hij hoeft ze niet te betalen. De verwachting is dat schuldeisers hierdoor terughoudender zijn met het verkopen op afbetaling.
Wat zijn de taken van de bewindvoerder?
In grote lijnen komt de taak bij algeheel bewind neer op het zorgen voor de financiële huishouding van de rechthebbende: zorgen dat rekeningen betaald worden en geen onverantwoorde uitgaven worden gedaan, en zorgen voor een goede administratie. Voor sommige handelingen moet de bewindvoerder van tevoren schriftelijk toestemming aan de rechter vragen. De bewindvoerder gaat niet over persoonlijke rechten.De bewindvoerder mag alles doen wat bijdraagt aan een goed bewind. De kantonrechter kan inzage verlangen in de administratie van de bewindvoerder.
Beëindigen van de onderbewindstelling.
Zowel de cliënt als de bewindvoerder kan de Kantonrechter onder duidelijke motivering verzoeken de onderbewindstelling te beëindigen. In geval van beëindiging door de cliënt zelf zal de kantonrechter willen weten of deze de financiën weer zelf zou kunnen beheren en zal de bewindvoerder om advies vragen. Ook kan een cliënt de Kantonrechter verzoeken om een andere bewindvoerder te benoemen. Ook de oorspronkelijke aanvrager kan verzoeken om opheffing van het bewind.